در ساخت دستگاه خودپرداز، دستگاه جداکننده و شمارش اسکناس در خط تولیدی جداگانه با عملکردی مکانیکی و الکترونیکی ساخته می‌شود. این دستگاه دارای طبقات مختلف است و در هر طبقه این دستگاه صندوقی که حاوی اسکناس‌هایی با ارزش متفاوت نسبت به صندوق‌های طبقات دیگر است قرار میگیرد و اسکناس‌ها از این قسمت به قسمت شمارش اسکناس و سپس به قسمت پرداخت وجه انتقال می‌یابند. پس از اتمام ساخت این دستگاه، کارشناسان آن را از نظر شمارش و انتقال مناسب اسکناس مورد آزمایش قرار می‌دهند و در صورت موفقیت در این آزمون این دستگاه درون گاوصندوق دستگاه خودپرداز قرار میگیرد.
دستگاه خودپرداز با ارائه خدمات بانکی 24 ساعته از جمله دستگاه‌هایی است که کمک زیادی به صرفه جویی در وقت و انرژی افراد کرده است. کمتر کسی را می‌توان یافت که در زندگی روزمره خود از این دستگاه‌ها استفاده نکند، با این حال تعداد کمی از افراد نیز با روند کار و نحوه ساخت دستگاه خودپرداز آشنا هستند. شما چطور؟ آیا تا به حال به شیوه کارکرد و نحوه ساخت دستگاه خودپرداز دقت کرده اید؟ اگر علاقه‌مندید تا بیشتر با نحوه ساخت این دستگاه‌ها آشنا شوید، در ادامه با ما با معرفی شیوه ساخت دستگاه خودپرداز، اجزاء مختلف این دستگاه و نحوه ارتباط سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در آن همراه باشید.
در ساخت دستگاه خودپرداز از اجزاء و قسمتهای مختلفی استفاده شده است. زمانی که ما به عنوان کاربر پشت این دستگاه قرار می‌گیریم در مقابل خود تنها پنلی را مشاهده می‌نمایم که امکاناتی جهت انجام عملیات بانکی، برداشت و یا پرداخت وجه را در اختیار ما قرار داده است. این پنل فقط یکی از قسمت های اصلی در ساخت دستگاه خودپرداز به حساب می‌آید و بخش بزرگی از این دستگاه، شیوه انجام عملیات و پردازش‌های آن از دید کاربر پنهان هستند.
در ساخت دستگاه خودپرداز دو قسمت اصلی که هرکدام متشکل از بخش‌های مجزای دیگری نیز هستند روی هم قرار می‌گیرند. در ساخت دستگاه خودپرداز در قسمت پایینی آن از یک گاوصندوق استفاده شده که در آن اسکناس‌ها بر اساس ارزش دسته بندی شده‌اند. برای مثال تراول‌های 50000 تومانی، اسکناس‌های 10000 و 5000 تومانی، هرکدام در طبقه مخصوص به خود قرار می‌گیرند. در قسمت بالایی نیز پنل کاربری، سیستم برق رسانی و کامپیوتر دستگاه خودپرداز قرار دارند. می‌توان اجزاء به‌کار گرفته شده در ساخت دستگاه خودپرداز را در سه دسته بدنه، سخت افزار و نرم افزار دسته‌بندی نمود.
دستگاه خودپرداز
اجزاء غیرالکترونیک در ساخت دستگاه خودپرداز که بدنه و اسکلت کلی دستگاه را تشکیل می‌دهند، از برش لیزری صفحات فولادی ساخته شده و به وسیله دستگاه‌های پرس و به‌صورت کاملاً خودکار شکل داده می‌شوند. این اجزاء به یکدیگر جوش داده شده و قالب‌های مورد نیاز در ساخت دستگاه خودپرداز را تشکیل می‌دهند. در ادامه این قالب‌ها برای مقاوم سازی در برابر خوردگی و زنگ زدگی به ضد زنگ آغشته شده و به قسمت رنگ آمیزی ارسال می‌شوند و در ادامه در کوره خشک می‌گردند. در نهایت این قالب‌ها روی هم سوار شده و اسکلت اصلی دستگاه خودپرداز که قرار است دیگر اجزاء روی آن قرار گیرند را تشکیل می‌دهند.
اسکلت ساخته شده که دیگر اجزاء مورد نیاز در ساخت دستگاه خودپرداز از جمله سیستم برق رسانی و کامپیوتر دستگاه روی آن سوار شده است، روی گاوصندوق قرار داده شده و به آن متصل می‌گردد. بنابراین، بدنه قسمت پایینی دستگاه خودپرداز را همان بدنه گاوصندوق تشکیل می‌دهد. ضخامت بدنه بیشتر گاوصندوق‌های مورد استفاده در دستگاه خودپرداز در حدود 5 سانتی‌متر می‌باشد.
در ساخت دستگاه خودپرداز نیز مانند هر دستگاه دیجیتال دیگری، اجرای عملیات برنامه‌ریزی شده با همکاری سخت افزارهای موجود در سیستم میسر می‌شود. علاوه بر صفحه نمایش، صفحه کلید، کارت‌خوان و پرینتر رسید، سخت افزارهایی که برای ساخت دستگاه خودپرداز مورد نیازند، عبارتند از:
پردازشگر: پردازشگر و یا کامپیوتر دستگاه، مغز دستگاه به حساب می‌آید. تمامی پردازش‌های مورد نیاز در این قسمت انجام شده و دستورات از این قسمت به دیگر اجزاء ارسال می‌گردند. در ساخت دستگاه خودپرداز در این قسمت اغلب از کامپیوترهای شخصی استفاده می‌شود.
بارکدخوان: نوعی اسکنر مخصوص استعلام مشخصات بارکد است که اغلب برای پرداخت قبوض استفاده می‌گردد.
بلندگو: معمولاً در ساخت دستگاه خودپرداز از بلندگو استفاده می‌شود و توسط آن روند و دستورات انجام عملیات، و گاهاً اخطارهای امنیتی از آن پخش می‌گردد.
دوربین: در این دستگاه‌ها دوربین‌های امنیتی تصاویر کاربر، صفحه کلید و برای دستگاه‌هایی که قابلیت دریافت اسکناس از کاربر را دارد تصاویر مربوط به اسکناس دریافت شده توسط دستگاه را ضبط می‌کنند.
سنسورهای امنیتی (مغناطیسی، حرارتی، لرزشی، گاز): هر سنسور با احساس خطر اقدامات امنیتی خاصی را انجام می‌دهد و تعبیه این سنسورها از اصلی‌ترین نکات ایمنی در ساخت دستگاه خودپرداز به حساب می‌آید.
قفل های امنیتی: در ساخت دستگاه خودپرداز، در قسمتهای مختلف دستگاه از جمله صندوق‌های اسکناس و کامپیوتر اصلی دستگاه برای جلوگیری از سرقت و دستکاری دستگاه تعبیه می‌شوند.
دستگاه جداکننده و شمارنده اسکناس: این دستگاه درون گاوصندوق قرار میگیرد . صندوق‌های حاوی اسکناس با ارزش‌های مختلف در طبقه مربوط به خود قرار می‌گیرند. با دستور کاربر برای برداشت مبلغ مورد نیاز خود،طبق برنامه‌ای که به این سیستم داده شده است اسکناس‌های موردنیاز توسط شمارنده اسکناس از هر صندوق جمع‌آوری و شمرده می‌شوند و به قسمت پرداخت وجه منتقل می‌گردند.
پنل کاربری هنگام ساخت دستگاه خودپرداز به شکل جداگانه ساخته می‌شود. به این منظور ابتدا محل هر یک از اجزاء موجود در پنل از قبیل کارت‌خوان، پرینت رسید، پرداخت وجه، صفحه کلید، صفحه نمایش، بلندگو و دوربین‌ها روی قاب آن تعبیه می‌گردد، و تمامی این اجزاء در محل خود قرار می‌گیرند. اجزاء مختلف پنل به کامپیوتر دستگاه متصل می‌گردد و برنامه‌های مربوط به عملکرد آن‌ها روی سیستم عامل کامپیوتر نصب می‌گردند. در ادامه این پنل در جلوی قسمت بالایی دستگاه متصل می‌گردد.
در ساخت دستگاه خودپرداز علاوه بر سخت افزار، نرم افزارهای مورد استفاده در دستگاه نیز حائز اهمیت می‌باشند. اغلب در ساخت دستگاه خودپرداز از سیستم عامل ویندوز استفاده می‌گردد. با استفاده از این سیستم عامل می‌توان برنامه‌ها و نحوه عملکرد هر سخت افزار را به پردازشگر وارد نمود و بهینه‌ترین عملکرد را از سخت‌افزار های مختلف به صورت تکی و یا به‌صورت ترکیبی استخراج نمود. این سیستم عامل باعث شده تا استفاده از سیستم برای کاربران نیز تسهیل گردد. همچنین باید نرم افزارهایی جهت ارتقاء سطح امنیتی دستگاه روی سیستم نصب گردد.
نرم افزار مورد استفاده در ساخت دستگاه خودپرداز
اصلی‌ترین موضوع در ساخت دستگاه خودپرداز که باید توجه ویژه‌ای به آن شود، بحث امنیت دستگاه است. موضوع امنیت دستگاه از جنبه‌های فیزیکی دستگاه خودپرداز و توانایی حفظ امنیت مالی کاربر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
از زمانی که دستگاه خودپرداز مورد استفاده قرار گرفته‌اند تا به امروز روش‌های مختلفی در راستای سرقت از دستگاه و همچنین کلاهبرداری از کاربران دستگاه‌ها توسط سارقین مورد استفاده قرار گرفته است، مسدود کردن این راه‌ها با استفاده از ابزار و روش‌های جدید در طول زمان باعث شده امنیت این دستگاه‌ها روز به روز افزایش پیدا کند، هر چند سارقین نیز هر بار راه جدیدی را برای اهداف خود پیدا می‌کنند ولی با گذشت زمان امکان سرقت و کلاهبرداری کمتر و کمتر می‌شود.
برای به حداقل رساندن امکان سرقت باید سنسورهای مختلفی (حرارتی، لرزشی، مغناطیسی، گاز و...) در ساخت دستگاه خودپرداز مورد توجه قرار گیرد تا راه‌های مختلف سرقت از قبیل انفجار، بریدن، سوراخ کردن و جابجایی گاوصندوق توسط دستگاه قابل شناسایی گردند. با تجهیز دستگاه به این سنسورها، در جدیدترین روش موجود، سنسورها در صورت احساس تلاش برای باز کردن در گاوصندوق به قصد سرقت اسکناس‌ها را به‌وسیله نوعی رنگ قابل ردیابی رنگ آمیزی کرده و در آن واحد به ایستگاه پلیس نیز اعلام خطر می‌کنند.
نرم‌افزارهای مورد استفاده در ساخت دستگاه خودپرداز نیز باید به شیوه قوی رمزنگاری گردند. در کنار آن، استفاده از فایروال‌های بسیار قوی روی سیستم امکان استفاده از تکنیک‌های مختلف هک کردن را تا حد امکان از بین می‌برد و سیستم دستگاه از این نظر نیز کاملاً امن گردد.
روش‌های دیگر کلاهبرداری با کارگذاری صفحه کلید و کارت‌خوان تقلبی توسط سارقان صورت میگیرد که برای جلو گیری از این روش‌ها استفاده از سیستم‌های تشخیص اثر انگشت و یا تشخیص چهره و یا روش‌های ارزان‌تر مانند استفاده از سیستم تشخیص وزن اشیاء اضافی هنگام ساخت دستگاه خودپرداز پیشنهاد می‌گردد. با این سیستم‌ها، حدود 99 درصد این نوع کلاهبرداری‌ها کاهش می‌یابد. همچنین نمایش اخطار روی نمایشگر و گوشزد کردن نکاتی توسط بلندگو می‌تواند مانع سرقت و کلاهبرداری از کاربر در هنگام استفاده از دستگاه خودپرداز شود و نقش مهمی در کاهش اینگونه کلاهبرداری‌ها ایفا نماید.
روش دیگرسارقان برای سرقت از این دستگاه‌ها ایجاد حفره‌ای کوچک است که از این طریق ارتباط هارد دیسک خود دستگاه را قطع کرده و با هارد دیسک جایگزین کنترل دستگاه را به‌دست می‌گیرند، لذا پیشنهاد می‌گردد هنگام ساخت دستگاه خودپرداز از هارد دیسک‌های رمزنگاری شده که این عمل را برای سارقان به شدت مشکل می‌کند استفاده گردد.
در کل می‌توان اذعان داشت که سخت ترین و مهمترین کار در ساخت دستگاه خودپرداز، اشراف کامل به ضعف‌های امنیتی این دستگاه و استفاده از ابزار، سخت‌افزار، نرم افزار و حتی ساختار و بدنه مناسب و به روز در جهت برطرف کردن این ضعف‌ها می‌باشد.
امنیت در ساخت دستگاه خودپرداز